Сингапурын Ерөнхий сайд Ли Сян Лүний Үндэсний тусгаар тогтнолын 50 жилийн ойд зориулж хэлсэн үг

2015 оны 8 сарын 8

Эрхэм Сингапурчууд аа,

1. 50 жилийн өмнө, яг энэ үдэш, Сингапур улс түүхэн өөрчлөлтийн өмнөх цаг мөчтэйгээ золгосон юм. Салан тусгаарлах гэрээнд Кабинетын зүгээс гарын үсэг зураад баталгаажуулчихсан байлаа. Салан тусгаарлах гэрээ болон Тусгаар тогтнолын тунхагийг тусгайлан хэвлэх үүднээс засгийн газрын хэвлэх үйлдвэр чөлөө завгүй ажиллаж байв. Малайзын засгийн газар Цагдаагийн Ерөнхий комиссар болон Бүх цэргийн командлагч нарт маргаашнаас эхлэн шинэ засгийн газрын шууд мэдэлд очих чиглэл өгсөн байдаг. Энэ бүхэн маш өндөр нууцлал дунд явагдсан тул тэр үдэш бидний өвөг дээдэс нэг хоногийн дараа тэдний амьдралд юу тохиолдох талаар ямар ч төсөөлөлгүй, өөрсдийгөө Малайзын иргэн хэмээн бодсоор орондоо нойрсчээ.

2. Өглөө боллоо. 1965 оны 8 дугаар сарын 9. Бидний ертөнц өөрчлөгдөв. Өглөөний 10 цагт радиогоор Тусгаар тогтнолын тунхагийг сонордуулав. Сингапур улс Малайзын бүрэлдэхүүнээс гарч “мөнхөд бие даасан, ардчилсан, тусгаар тогтносон үндэстэн” боллоо. Бүгд Найрамдах Сингапур улс ийнхүү мэндлэв.

3. Ард түмний сэтгэл зовниж байлаа. Бид биеэ дааж чадах эсэхийг хэн маань ч хэлж мэдэхгүй. Эдийн засаг маань чөмөгжиж амжаагүй, чадамж сул байв. Үнэндээ бидэнд ямар ч байгалийн баялаг, бие даасан зэвсэгт хүчин байсангүй. Үдийн алдад эрхэм Ли Куан Юү зурагтаар хэвлэлийн бага хурал хийлээ. Тэрээр сэтгэлээ барьж дийлэлгүй хэвлэлийн бага хурлын ид дунд нулимс дуслуулан уйлсан юм. Түүний хожим хэлснээр энэ бол “сэтгэл догдлуулсан, эмзэг мөч” байжээ.

4. Гэхдээ энэ л эмзэг мөч арлын үндэстний хөгжлийн замналыг цутгах насан туршийн шийдмэг зорилт болж хувирсан юм. Хэвлэлийн бага хурлын эцэст эрхэм Ли Куан Юү Сингапурчуудад хандан “Бид энэ нутагт бусдад үлгэр жишээ болохуйц олон үндэстний Сингапур улсыг цогцлооно. Сингапур бол зөвхөн малай үндэстэн биш, Сингапур бол хятад үндэстэн биш, Сингапур бол энэтхэг үндэстэн ч биш. Хүн бүр төрөлх хэл, соёл, шашны эрх тэгш өөрийн гэсэн орон зайтай байх болно” хэмээн амлалт өгсөн юм.

5. Тэр л мөчөөс хойш бид цоо шинэ үндэстнийг бүтээж эхэлсэн. Ямар ч урт зам туулав даа. Энэ замнал манай анхны манлайлагч нар Сингапурын эхэн үеийнхний зүрх сэтгэлд Сингапур улс бие даасан, тусгаар улсын хувьд амжилтанд хүрч чадна хэмээх итгэл үнэмшлийг төрүүлэх үйлсээр эхэлсэн юм. Тийм ээ, манлайлагчид ба ард түмэн – арслангууд ба арслан зүрхтнүүд хамтдаа нугаршгүй итгэл зүтгэл өвөрлөн улс үндэстнийхээ үндэс суурийг бэхжүүлэхийн төлөө тэмцсэн юм. Хөгжлийн буухиаг тэдний араас манай залуу үе залгамжилж, Сингапурыг улам сэргээн мандуулсан түүхтэй.

6. Жилээс жилд Сингапур улс цэцэглэн хөгжсөн. 1971 онд Британичууд Сингапурыг орхисон явдал, 1973 оны Газрын тосны хямрал, SARS өвчний даамжрал, Азийн санхүүгийн хямрал, Дэлхийн санхүүгийн хямрал гэх мэт олон хэцүү сорилтыг энэ зуур бид хамтдаа туулсан. Бид эдийн засгаа тэлж, ажлын байр бий болгож, орон даяар орон сууц, сургууль, эмнэлэг, цэцэрлэгт хүрээлэн бүтээн байгуулсан. Бид цоо шинэ улс үндэстнийг бүтээн байгуулсан.

7. Жилээс жилд эрхэм Ли Куан Юүгийн 1965 оны 8 сарын 9-нд “бидний өмнө ямагт гэрэлт ирээдүй бий хэмээн итгэж, үндэс язгуур, хэл, шашнаас үл хамаарч нэгдмэл үндэстэн байх болно” гэсэн амлалтыг биелүүлэхийн төлөө бид хамтдаа зүтгэж, зорилгодоо хүрсэн.

8. Тийм ч учраас бидэнд 50 жилийн ойн баяраа ёс төгөлдөр тэмдэглэх хангалттай учир шалтгаан бий.

9. Сингапурын цэргийн хүчний (Nsmen) үе үеийнхний цус, хөлсөө өргөн хамгаалсан амар амгалан, аюулгүй байдлын 50 жилийг хамтдаа тэмдэглэцгээе.

10. Сул талаа хүч тэнхээ болгож чадсан он жилүүдээ тэмдэглэцгээе. Дотооддоо ч зах зээлгүй даржин эдийн засаг хэрхэн дэлхийг өөрийн зах зээлээ болгож, ард иргэдээ ажлын байраар хангаж чадсаныг тэмдэглэцгээе. Өөрийн гэсэн эх газаргүй бид PSA-гийн ачаа тээврийн усан боомт, Чанги нисэх онгоцны буудлыг хэрхэн дэлхийн шилдэг болгож чадсанаа дурсан тэмдэглэцгээе. Малайзын Жохор мужийн импортын уснаас бүрэн хараат байсан бид хэрхэн бүхэл бүтэл арлыг борооны ус тогтоох тосгуур болгож усны NEWater брэндийг шинээр бүтээснээ санан тэмдэглэцгээе. Бидэнд ямар ч байгалийн баялаг байхгүй атал Сингапурынхаа иргэн бүрт өндөр боловсрол эзэмших, авьяас билгээ хөгжүүлэх боломж олгож чадсаныг тэмдэглэцгээе. Хамтдаа байхдаа бүх хүмүүсээ нийлүүлснээс ч илүү хүчтэй гэдгийг бид нотолж чадсан билээ л.

11. Гурав дахь ертөнцийн буурай орноос дэлхийн хөгжлийн манлайд хүрэхдээ ард иргэдийнхээ хэнийг ч ардаа орхилгүй нэгэн цул үндэстэн шиг замнаж чадсанаа юун түрүүн тэмдэглэцгээе. Сингапурын хөгжлөөс чухамдаа иргэн бүр хувиа хүртсэн. Ажилчин ангийн цэнхэр захтнаас эхлээд сэхээтний давхаргын цагаан захтан хүртэл, төсвийн дэмжлэгтэй орон сууц (HDB) эзэмшигчдээс өгсүүлээд тансаг сууц эзэмшигчдийг оролцуулсан ч тэр, хятад, малай, энэтхэг, евроази гэлтгүй бүх хүний амьжиргаа сайжирсан нь үнэн билээ. Бид бол бүх нийтээрээ хувийн орон сууц эзэмшиж, өмчилж чадсан үндэстэн. Хүн бүрт өөрсдийгөө хөгжүүлэх боломж нээлттэй. Хүн бүр илүү гэрэлт ирээдүйтэй золгох хувьтай.

12. Бид өнөөдрийн энэ л өндөрлөгөөс 50 жилийн ялгуусан замналаа эргэн хараад бахархаж байна. Энэ бүхнийг бий болгоход хувь нэмрээ оруулсан хүн бүрт ач санан талархаж байна.

13. Энэхүү өндөрлөгөөс биднийг угтах шинэ оргилуудыг харж болно. Бидний цаашдын аян газрын зурагт тэмдэглэгдээгүй ээ. Гэхдээ бид улам хичээх ёстой. Учир нь бидэнд өөрсөддөө болон хойч үедээ илүү сайн сайхныг бүтээх хүсэл тэмүүлэл бий.

14. Бид зорилгодоо хүрч чадна гэдгээ мэднэ. Яагаад гэвэл бид бие биенийнхээ төлөө бат зогсч чаддаг хүмүүс. Бид нэгдмэл нэг үндэстэн байхдаа хүчтэй. Хөмөрсөн ачааны машинд гацсан нэгнээ аврахын тулд бид зөнгөөрөө цуглараад өргөчихдөг. Хөгжмийн аяз тасарсан ч төрийн дууллаа бид цог жавхаатай дуулан гүйцээдэг. Бид өнгөрснөөрөө бахархаж, ирээдүйдээ итгэл төгс байдаг. Хамтдаа байхдаа бид Сингапурт итгэдэг. Хамтдаа байхдаа бид Сингапурт харьяалагддаг. Бид хамтдаа Сингапур.


15. Миний бие та бүхэнтэй Сингапурын түүхэнд онцгой ач холбогдол бүхий Викториагийн нэрэмжит Концертын танхимаас мэндчилж байна. 1954 онд энэ баганатыг Викториагийн дурсгалын танхим гэж нэрлэдэг байжээ. Эрхэм Ли Куан Юү энэ л танхимд Ардын Хөдөлгөөний Нам (PAP) –ын үндсийг тавьж, эрх тэгш, шударга нийгмийн төлөөх урт удаан тэмцлээ эхлүүлсэн юм. 1958 онд энэ л танхимд “Сингапур мандтугай” (Majulah Singapura) сүлд дуу анх эгшиглэсэн. Тусгаар тогтносныхоо дараа бид Үндэсний баярын өдрийн анхны баярын жагсаалыг зэргэлдээ орших Паданг талбайд хийж, нэг үндэстний ёсоор “Сингапур мандтугай”-г хоолой нийлүүлэн дуулж байлаа.

16. 50 жилийн дараа, Алтан ойн их баяраа (Golden Jubilee) тэмдэглэх гэж Падангийн талбайд бид дахин цугларна. Бид хамтдаа “Сингапур мандтугай” дуугаа бахархалтайгаар дуулж, Үндэсний тангарагаа уншицгаана. Өнгөрсөн 50 жилийн ололт амжилтаараа бахархан цэнгэж, улс үндэстнээрээ зол жаргал, мандан бадрал, хөгжил дэвшлийн манлайд хүрэхийн төлөө үндэс язгуур, хэл, шашнаас үл хамааран эв нийлсэн нэгэн цул үндэстэн байж, Сингапур улсаа мандуулахын төлөө ахиад цоо шинэ эрч хүчээр хамтдаа зүтгэцгээе.

17. Та бүхэндээ Үндэсний баярын 50 жилийн ойн мэндийг өргөн дэвшүүлье!

Орчуулсан Даваабатын Сайнбаяр @dsainbayar
/Сингапурын Үндэсний Их Сургуулийн Ли Куан Юүгийн нэрэмжит Төрийн бодлогын дээд сургуулийн магистрант/

Эх сурвалж: http://www.pmo.gov.sg/mediacentre/prime-minister-lee-hsien-loongs-national-day-message-2015-english